Cultuur

• uitvoering renovatie van Musis Sacrum;
• voorbereiding herhuisvesting Focus Filmtheater;
• voorbereiding renovatie van Musea Arnhem;
• ontwikkelingen en nieuw beleid van Mode-evenement/Sonsbeek Internationaal;
• invulling bezuinigingstaakstelling op cultuur;
• midterm review cultuurnota STROOM.

Erfgoed, archeologie en beeldkwaliteit

• richt zich op behoud en versterking van de aanwezige cultuurhistorische waarden die bijdragen aan een aantrekkelijke stad om in te wonen, te werken, te winkelen en te recreëren;
• cultuurhistorie opnemen in ontwerpopgaven en gebiedsprocessen; (her)bestemming van cultuurhistorisch erfgoed; cultuurhistorisch erfgoed duurzaam beschermen;
• de kennis over het Arnhemse erfgoed toegankelijk te maken.  

Bossen, parken en ecologie

• de effecten van de deregulering  worden in vijf buurten in 2015 en 2018 gemeten;
• aandacht voor de vitaliteit van bomen;
• financiële inzet uit het Groenfonds om parkinrichting te updaten en groenaanleg/recreatief gebruik te versnellen;
• ontwikkeling Park Lingenzegen en de afronding recreatieve route in Meinerswijk (aanleg van een fiets- en voetpad).

Stedelijk groen

• bestrijding van hitteplekken in de stad, o.a. door aanplant van bomen en aanleg groene daken en gevels;
• mogelijkheid om braakliggende terreinen (tijdelijk) met groen in te vullen.

Spelen

• invulling initiatiefvoorstel 'Groene speelplaatsen;
• kleinere speelplaatsen vervangen door gebundelde, grote en centraal gelegen groene speel- en ontmoetingsplaatsen voor alle leeftijden. Sportveldjes blijven gehandhaafd.

Sport

• extra inzet op het bevorderen van respect (rijksbeleid) door middel van verenigingsondersteuning; .
• sportbeleid en wijksportpunten laten aansluiten op gebiedsgerichte aanpak;
• stimuleren gezonde leefstijl jeugd en volwassenen;
• relatie citymarketing met sportbedrijven inclusief arbeidsparticipatie;
• verbeteren duurzaamheid in sportcomplexen.

Cultuur
Als hoofdstad van Gelderland heeft Arnhem een belangrijke functie voor de regio. De gemeente vervult daarbij diverse rollen: initiërend, faciliterend, deels uitvoerend en regisserend. Arnhem financiert (gebouwen, huisvesting) en subsidieert (‘content’, programma). Op de jaarlijkse ranglijst van de Atlas voor gemeenten komt Arnhem uit op de 12e plaats; op het onderdeel cultureel aanbod scoort Arnhem in 2015 op de tiende plaats.

De doelen van het cultuurbeleid, zoals aangegeven in de kadernota ‘STROOM – cultuurbeleid Arnhem’ van 2012 hangen nauw samen met de gemeentelijke programma's 'De Arnhemse binnenstad klaar voor de toekomst' en  'Marketing van Arnhem'. In deze kadernota wordt uitgegaan van de volgende indeling:

• basisvoorzieningen (die een structurele subsidie of bijdrage ontvangen: Musis-Schouwburg, Musea Arnhem,

Kunstbedrijf, Gelders Archief, Bibliotheek Arnhem, Focus Filmtheater en Luxor Live);

• meerjarenvoorzieningen (enkele faciliterende voorzieningen, festivals (MoBA en Sonsbeek);
• rijksgesubsidieerde instellingen (Oostpool, Introdans en HGO), waarmee vierjarenafspraken worden gemaakt);
• programmatische activiteiten, die voor twee jaar een subsidie ontvangen;
• incidentele activiteiten die eenmalig worden gesubsidieerd.

Belangrijke besluitvorming en resultaten in 2015 zijn:

• de voorbereiding en besluitvorming nieuwbouw en verhuizing Focus Filmtheater naar het Kerkplein;
• de voorbereiding verbouw en uitbreiding van Musea Arnhem;
• de start van de renovatie van Musis Sacrum;
• de visie op het Koningsplein;
• uitvoering van het herstelplan van het Kunstbedrijf Arnhem;
• de ondertekening van het convenant cultuureducatie primair onderwijs 2015-2023;
• de doorontwikkeling van de functies in Rozet alsmede het voornemen tot bestuurlijke fusie Kunstbedrijf, Bibliotheek, Beheer Rozet;
• de voorbereiding voor de tussenevaluatie van de cultuurnota 'STROOM'; de evaluatie vindt in 2016 plaats;
• inhoudelijk-strategische positionering voor het nieuwe mode-evenement State of Fashion.
• de toekenning van subsidie voor de Sonsbeektentoonstelling 2016.
• de voorbereiding voor de verbouw theaterproductiehuis Generale Oost (Theater aan de Rijn).
• de tussenevaluatie en wijziging van de subsidieregeling Programmatische Activiteiten Cultuur (PAC).
• evaluatie en wijziging subsidieregelingen Amateurkunst en Extra Activiteiten Amateurkunst.
• evaluatie en wijziging subsidieregelingen Fonds Cultuur (Eenmalige Activiteiten).
• evaluatie budget en functie 'Stroomversneller';
• invulling van de bezuinigingstaakstelling cultuur van € 400.000 structureel op cultuur vanaf 2016;
• de ondertekening van het Cultuurmanifest Oost-Nederland.

Erfgoed, archeologie en beeldkwaliteit
Het Arnhems erfgoedbeleid richt zich op behoud en versterking van de aanwezige cultuurhistorische waarden en hiermee bij te dragen aan een aantrekkelijke stad om in te wonen, werken, winkelen en te recreëren.
Belangrijke resultaten in 2015 zijn:

• cultuurhistorische waarden zijn opgenomen in herbestemmingsprojecten, waaronder PGGM-terrein, Musis Sacrum, Korenbeurs, Sint Peter's Gasthuis, Huis der Provincie, Eusebiuskerk;
• er is gestart met de inventarisatie waardevolle wederopbouwarchitecttuur en de Erfgoedagenda;

• het werken aan de Erfgoedagenda heeft geleid tot de nominatie van de gemeente Arnhem voor de BNG Bank-erfgoedprijs. Van de uiteindelijk 19 voorgedragen gemeenten eindigde Arnhem in de top 5. Arnhem kreeg veel lof voor haar erfgoedbeleid;

• visualisatie van het castellum Stadsblokken-Meinerswijk;
• de ontwikkeling van het archeologisch monument Schuytgraaf als stadspark.

Conform de afspraak uit het coalitieakkoord is de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Monumenten opgeheven en vervangen door een ambtelijk Team Welstand en Monumenten.

Parken, bossen en ecologie
Arnhem heeft veel groen (ruim 7.600 ha, bijna 75% van het grondgebied) dat een bijdrage levert aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de stad. De ambitie in het coalitieakkoord is erop gericht om gebieden bestemd als natuur en bos hun bestemming te laten behouden. Belangrijke resultaten in 2015 zijn:

• Meinerswijk: het bestemmingsplan Meinerswijk dat de juridische basis vormt voor een groot groengebied midden in de stad is in 2015 geactualiseerd. Met subsidie van de provincie is gestart met de uitwerking van het uitvoeringsprogramma Meinerswijk. In het uiterwaardenpark is een recreatief fietspad aangelegd, het Castellum zichtbaar gemaakt en zijn uitzichtpunten over het water geplaatst;
• Waterberg: een deel van het complex is conform de wens in het coalitieakkoord aangewezen als oerbos;
• landschapspark Schaarsbergen: de koers voor dit park is opgenomen in de geactualiseerde beheervisie Buitengebied;
• versterken attractiewaarden van parken: de aanleg van een beek in Park SacreCoeur en de aanleg van een poëziepad in Immerloopark;
• Groenfonds: in Schuytgraaf is een belangrijke laanstructuur aangeplant. In de parkzone langs de Drielsedijk is een voormalige reservering voor sport heringericht naar openbaar park met o.a. struin en pluknatuur;
• Park Lingezegen: de basisinrichting is nagenoeg afgerond.    

Stedelijk groen
Een groot deel van de natuur en het groen in de stad maakt onderdeel uit van de openbare ruimte, waarvan de gemeente beheerder is (zie ook het reguliere programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat, onderdeel Mobiliteit en openbare ruimte: Beheer). Groen zorgt onder meer voor een aantrekkelijke leefomgeving en goed stadsklimaat (zie ook programma 2 Arnhem groene en duurzame stad). Belangrijke resultaten in 2015 zijn:

• Schelmseweg: een groot aantal van de bomen langs de Schelmseweg zijn wegens ziekte en dood hout gekapt. In samenwerking met het Gelders Landschap is in 2015 gestart met het opstellen van een plan voor nieuwe aanplant;

• Kastanjeziekte: de kastanjeziekte zet gestaag door, waardoor delen van lanen uitvallen. Herplant wordt toegepast als dit (nog) mogelijk is of als meer dan 60% in de laan is uitgevallen;
• Bewonersinitiatieven: het aantal bewonersinitiatieven is in 2015 verder toegenomen;
• Netwerk Groen Arnhem: oprichting van het netwerk dat zich inzet om groene initiatieven in de stad te ondersteunen en met elkaar te verbinden, kennis te delen en groene activiteiten voor het voetlicht te brengen. Het gezamenlijke doel is 'Arnhem mooier en groener te maken';

• Agenda Stadslandbouw: structurele middelen zijn hiervoor vrij gemaakt inclusief een bescheiden budget voor het ondersteunen van non-profit initiatieven. Met de provincie en de gemeenten Lingenwaard en Nijmegen wordt gewerkt aan een meerjarig project rondom de circulaire Voedselregio in het kader van het Plattelands Ontwikkelplan 3;

• verminderen van hitte plekken: een subsidieregeling voor een financiële bijdrage aan wijkinitiatieven, waarmee mede invulling is gegeven aan de ambitie vanuit het coalitieakkoord. De cofinanciering wordt gedekt uit het Groenfonds. Bij de parkeergarage Rozet is gevelbeplanting aangeplant. In de omgeving van het station zijn nieuwe bomen geplant en het Singelpark bij het Willemsplein is vergroend;
• Rosorum:het Park bij Rosorum kon met subsidie voor Gelders Arcadië (landgoederenzone van de Veluwezoom) worden heringericht. Het bloemenlabyrint in het parkgebied is door een bewonersinitiatief aangelegd;
• Deregulering kapvergunning: het monitorresultaat in een aantal buurten laat zien dat de deregulering niet heeft geleid tot noemenswaardige wijzigingen in de groenkwaliteit.

Spelen
Bij spelen ligt de focus op grotere centrale speelplekken met meer spelaanleidingen en naar natuurlijk spelen. Deze grotere centrale speelplekken zijn uitdagender en sluiten beter aan bij de wensen van de kinderen.
Belangrijke resultaten in 2015 zijn:

• samen met bewoners (met name kinderen) is een grote speelplek in het Immerloopark gerealiseerd;
• gestart is met de realisatie van een grote speelplek in park Kinderkamp.

Sport
Arnhem als groene stad met veel natuur en parken en de Rijn is een aantrekkelijke stad voor recreatieve sporters en topsporters (Papendal, Vitesse, CIOS/HAN) alsmede voor topsportevenementen. De gemeente faciliteert de sportinfrastructuur, waarbij de sportverenigingen een cruciale rol spelen. Sportverenigingen spelen een belangrijke rol in het participeren in de samenleving met als resultaat gezonde en fitte bewoners. Daarnaast stimuleert Arnhem talentontwikkeling. Belangrijke resultaten in 2015 zijn:

• sporten in de wijk krijgt meer aansluiting op de gebiedsgerichte aanpak sociaal domein. Er is samen met de KNVB, NOC*NSF, AVF (Arnhemse Voetbal Federatie) een pilot gestart in Presikhaaf om, ook samen met wijkbewoners, op een andere manier naar voetballen in de gehele wijk te kijken;
• het stimuleren van een gezonde leefstijl voor de jeugd (Jongeren op gezond gewicht/JOGG);
• het stimuleren van een gezonde leefstijl voor volwassen (vijf dagen per week een half uur actief);
• het realiseren van open sportparken en beweegvriendelijke schoolpleinen alsmede het ontwikkelen van een ruim aanbod aan sport- en beweegarrangementen in de stadsparken en openbare ruimte. Dit gebeurt in samenwerking met de wijken, sportverenigingen en sportaanbieders. De openstelling van sportpark 't Cranevelt is verder doorgevoerd. In samenwerking met de Atletiekunie is in park Sonsbeek Parklopen geïntroduceerd;
• de zelforganisatie van wijkbewonersinstellingen om te komen tot een maatschappelijke vitale sportverenigingen en een veilig sportklimaat (sportiviteit en respect);
• energiebesparende maatregelen en duurzame opwekking op sportaccommodaties (o.a. zwembad De Grote Koppel).

In 2015 heeft de Italiaanse organisatie besloten de Giro te laten plaatsvinden in de provincie Gelderland, in de steden Apeldoorn, Arnhem en Nijmegen. De economische spin-off is geraamd op € 11,25 miljoen euro. De maatschappelijke spin-off wordt bereikt door side-events te organiseren voor jong en oud.
Er is een centrale projectsturing gerealiseerd voor de Giro Gelderland. In Arnhem is een organisatiestructuur opgezet die zich onder meer bezighoudt met de start in Arnhem op zaterdag 7 mei 2016, de finish op zondag 8 mei 2016, side-events, hospitality, sponsoring.

De gemeente werd in 2015 opnieuw genomineerd als Sportgemeente van het jaar (innovatie Studentensportkaart).

In 2016 wordt uitwerking gegeven aan het voornemen om het Sportbedrijf met ingang van 1 januari 2017 te verzelfstandigen.

Inhoudelijke informatie over de resultaten van de onderliggende producten in het reguliere programma Cultuur, recreatie en sport is te vinden op de website jaarverslag.arnhem.nl.

Is de bezuinigingsopdracht voor 2015 behaald?

Cultuur
Op cultuur lag een bezuinigingstaakstelling van structureel € 900.000 per jaar vanaf 2015. Een bedrag van
€ 500.000 is in 2014 ingevuld door dit vanaf 2015 in mindering te brengen op de gemeentelijke jaarlijkse bijdrage aan Musis Stadstheater Arnhem. De resterende taakstelling van € 400.000 is in het coalitieakkoord uitgesteld tot 2016. In mei 2015 heeft de gemeenteraad de invulling hiervan vastgesteld. De invulling is voornamelijk gevonden in een verlaging van de subsidies voor de culturele basis- en meerjarenvoorzieningen, echter niet bij de instellingen die de afgelopen jaren al een taakstelling hadden gekregen.

Parken, bossen en ecologie
De bezuiniging van € 20.000 op prullenbakken is gerealiseerd en heeft geen extra vervuiling gegeven.

Het herstelplan Kunstbedrijf Arnhem, dat in plaats van 2015 in 2016 van kracht wordt,  laat in 2015 een nadeel zien, veroorzaakt door meerkosten als gevolg van de afkoop van en vorming voorziening voor gedetacheerde medewerkers.

Majeure begrotingsafwijkingen zowel in positieve als in negatieve zin worden nader toegelicht in het Financieel resultaat, onderdeel Analyse resultaat 2015.