Educatie

Ron König

Arnhem zet zich in op invoering van het leerrecht vanaf 2,5 jaar vanaf het schooljaar 2017-2018 en streeft naar passend onderwijs zo dicht mogelijk bij huis. Samen met de onderwijspartners wordt invulling gegeven aan de overdracht onderwijshuisvesting, het bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen, zoals schoolbegeleiding, schoolzwemmen, natuureducatie en leerlingenvervoer (waaronder bevordering zelfredzaamheid in het openbaar vervoer). Inzet op het voorkomen van taalachterstand en voortijdige schooluitval vindt in nauwe samenwerking met de wijkteams plaats. Volwasseneneducatie richt zich samen met de regiogemeenten op het terugdringen van laaggeletterdheid.

Realisatie

Beoogd resultaat

  • Leerrecht vanaf 2,5 jaar:voorbereiding voor de invoering van het leerrecht vanaf 2,5 jaar vanaf het schooljaar 2017-2018;
  • Reguliere peuterspeelzalen: de gemeente subsidieert alleen plekken voor ouders die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag. Aanbieders van kinderopvang kunnen vanaf 2015 ook peuteropvang gaan aanbieden;
  • Overdracht onderwijshuisvesting:gekoerst wordt op een volledige overdracht van de verantwoordelijkheid van onderwijshuisvesting op uiterlijk 1 januari 2017 met aandacht voor het beoogde binnenklimaat. Vanaf 2015 zijn scholen volledig verantwoordelijk voor zowel het binnenonderhoud als het buitenonderhoud;
  • Passend onderwijs:de zorgplicht voor passend onderwijs wordt zo dicht mogelijk bij huis gegeven. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de transitie van de jeugdzorg;
  • Bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen:
  • integrale kindcentra (IKC): de IKC zijn een goed perspectief voor de doorontwikkeling van het concept van brede scholen. Begin 2015 wordt de visie en een plan van aanpak afgerond.
  • conciërge: vanaf schooljaar 2014/2015 is op elke basisschool een conciërge;
  • maatschappelijke stages: € 40.000 structureel wordt hiervoor beschikbaar gesteld;
  • vergroten bereik en gebruik jongeren van de bibliotheekpas:het doel is om hiermee het aantal kinderen met een taal- en/of leesachterstand (en ook van de ouders) te verkleinen. Het verstrekken van de bibliotheekpas door de scholen wordt onderzocht;
  • schoolzwemmen: in overleg met de schoolbesturen wordt gestreefd naar meer flexibiliteit en maatwerk bij het schoolzwemmen.
  • Aanpak onderwijsachterstanden:vanaf 2015 geldt het nieuwe beleidsplan voor Onderwijsachterstanden

2015-2019;

  • Bestrijding schoolverzuim, schooluitval en laaggeletterdheid:extra middelen worden beschikbaar gesteld om het percentage voortijdige schoolverlaters (VSV) in Arnhem (ligt boven het landelijk gemiddelde) te verlagen door samen met de partners in te zetten op de bestrijding van schoolverzuim en schooluitval alsmede op het terugdringen van laaggeletterdheid;
  • Voorzien in zorgstructuren voor het onderwijs:in het kader van het VSV-convenant is een regionaal programma ontwikkeld met de focus op verbeteringen bij opleidingen, waar nu het aantal voortijdige schoolverlaters hoog is. Het VSV-programm wordt regionaal gemonitord;
  • Leerlingenvervoer:de focus ligt op het vergroten van de zelfredzaamheid in het openbaar vervoer of met andere vervoersmiddelen en de aansluiting op de ontwikkelingen om te komen tot gebundeld doelgroepenvervoer vanaf 2017;
  • Volwasseneducatie:uitvoering wordt gegeven aan het regionaal educatieplan Midden Gelderland 2015-2017, waarbij o.a. wordt ingezet op het bereik van de laaggeletterde autochtone doelgroep en aansluiting op de wijkaanpak.

Resultaat 2015

  •  Leerrecht vanaf 2,5 jaar: om het Ontwikkelrecht in 2017 in te kunnen voeren zijn het budget en de huisvestingssituatie van voorschoolse locaties geïnventariseerd. Prognoses zijn opgesteld en SPA en SKAR hebben berekeningen gemaakt om de haalbaarheid aan te tonen. Ten slotte is draagvlak voor het invoeren van het ontwikkelrecht verworven. De voorbereiding ligt op schema;
  • Reguliere peuterspeelzalen (samenhang met R4.4 Aanpak onderwijsachterstanden) en voorschoolse voorzieningen: per 1 januari 2015 zijn alle peuterspeelzalen onder de Wet Kinderopvang gebracht. Verder kunnen ook kinderopvangorganisaties voortaan peuterspeelzaalwerk aanbieden. Op iedere peuterspeelzaal in de stad is Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) ingevoerd en daarmee is het VVE-aanbod stadsbreed beschikbaar. Met deze ontwikkelingen is de harmonisatie en peuterspeelzaalwerk tot stand gekomen;
  • Overdracht onderwijshuisvesting: in 2015 is een verkenning van het totale bestand aan onderwijsgebouwen Primair Onderwijs (PO) uitgevoerd. Zowel kwaliteit, bezetting, de kosten en het aantal m2 zijn hiermee in beeld. Dit vormt een startpunt voor de samenhangende visie op onderwijshuisvesting. Bovendien zijn er in 2015 diverse gesprekken gevoerd met de schoolbesturen PO en Speciaal Onderwijs (SO) over het beperken van leegstand. De meeste huisvestingsplannen zijn aangehouden (PO) of bijgesteld (SO). Er zijn gebouwen vrijgespeeld, noodlokalen verwijderd en scholen verhuisd naar nieuwe gebouwen.

In 2015 is er nog geen overeenstemming met de schoolbesturen PO, SO en Voortgezet Onderwijs (VO) bereikt over de uitgangspunten om te komen tot vernieuwing van onderwijshuisvesting en tot decentralisatie van huisvestingstaken. Dit loopt door in 2016.
Extra huisvesting VO voor vluchtelingen is snel en tijdig gerealiseerd. Op de komst van het nieuwe AZC is door PO snel geanticipeerd en ruimte gereserveerd in bestaande huisvesting;

  • Bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen (samenhang met veranderopgave 5.1):
  • de 13 brede scholen in Arnhem zijn door de gemeente financieel ondersteund met het doel kinderen optimale ontwikkelingskansen te bieden in de doorgaande lijn;
  • Integrale Kindcentra (IKC): gemeente en partners in de stad willen de samenwerking intensiveren en waar dat kan komen tot kindcentra. In 2015 is op verschillende locaties in de stad hieraan gewerkt. De ervaringen geven een steeds beter beeld van de manier waarop en de voorwaarden waaronder een IKC kan ontstaan;
  • maatschappelijke stages:op basis van de extra middelen zijn eenmalig subsidies verstrekt.
  • Aanpak onderwijsachterstanden (samenhang met veranderopgave 7.1): in het kader van het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) zijn diverse activiteiten uitgevoerd om onderwijsachterstanden bij kinderen tegen te gaan:
  • startgroepen VVE op drie locaties in de stad;
  • schakelklassen en verlengde schooldagactiviteiten op 17 OAB-scholen;
  • speciale opvangklassen voor nieuwkomers (waaronder vluchtelingenkinderen);
  • de Zomerschool en Weekendschool.

In 2015 is onduidelijkheid blijven bestaan over het toekomstige financiële kader vanuit het Rijk. Het aantal kinderen in de nieuwkomersgroepen stijgt, onder meer als gevolg van de toenemende instroom van vluchtelingen in ons land: in 2014 / 2015 namen in totaal 92 kinderen deel, tegen 71 leerlingen in het schooljaar 2013 / 2014;

  • Voorziening in zorgstructuren voor het onderwijs (samenhang met veranderopgave 3.2 en 8): de uitvoering van de wettelijke taken voor leerplicht en RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie) hebben tot doel dat elke jongere schoolonderwijs volgt dat hem/haar het beste past en dat zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie halen. Onderwijsinstellingen, gemeenten van de RMC-regio en OCW hebben voor de periode 2012 - 2015 een convenant afgesloten over een reductie van het aantal voortijdig schoolverlaters.

De aanpak vanuit Arnhem sluit aan op de regionale aanpak en is gericht op vier speerpunten:

  1. versterken van de verzuimaanpak op scholen;
  2. vergroten van de mogelijkheden tot loopbaanoriëntatie bij jongeren;
  3. versterken van de aanpak bij opleidingen met veel uitval;
  4. extra ondersteuning voor overbelaste jongeren.

De extra middelen voor jeugdwerkloosheid zijn in 2015 ingezet om jongeren van het voortgezet speciaal onderwijs en van het praktijkonderwijs tijdig te ondersteunen bij het krijgen van werk;

  • Verzorgen leerlingenvervoer:om de zelfredzaamheid van kinderen te vergroten is in 2015 ingezet op het bevorderen van het zelfstandig reizen met het openbaar vervoer. In het derde kwartaal van 2015 is het project "Reiskoffer" gestart, het biedt kinderen de kans om met (tijdelijke) ondersteuning te ontdekken of zij in staat zijn om zelfstandig van en naar school te reizen. Het leerlingenvervoer is meegenomen in de voorbereidingen om te komen tot een bundeling van het doelgroepenvervoer.

Inhoudelijke informatie over de resultaten van de onderliggende producten in het reguliere programma Educatie is te vinden op de website jaarverslag.arnhem.nl.

Is de bezuinigingsopdracht voor 2015 behaald?

Niet van toepassing.

Ontwikkelingen in 2015

Welke ontwikkelingen zijn van invloed geweest op het jaarresultaat?

  • in goed overleg met de schoolbesturen is er extra inzet gegeven om de kinderen van vluchtelingen onderwijs te bieden;
  • onduidelijkheid over het toekomstig financieel kader voor het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is blijven bestaan in 2015.

Financiën

Regulier Programma 4. Educatie

Rekening

Begroot 2015

Rekening

Afwijking

V / N

2014

Geamendeerd

Definitief

2015

Bedragen x € 1.000

Middelen

Lasten totaal

35.390

37.411

41.783

38.499

3.284

V

Baten totaal

5.580

7.052

8.940

7.468

-1.472

N

Mutaties reserves:

Toevoegingen aan reserves

2.907

86

4.890

8.550

-3.660

N

Onttrekkingen aan reserves

2.289

83

5.236

7.308

2.072

V

Resultaat

-30.428

-30.362

-32.497

-32.273

224

V

Verklaring van de afwijkingen Begroot definitief t.o.v. Rekening 2015

Afwijking totaal saldo van baten en lasten

Afwijking

V / N

Bedragen x € 1.000

Lasten

- Regionaal Bureau Leerlingzaken (zie ook baten)

-634

N

- Nadeel op OZB en energiekosten

-281

N

- sloop Boulevard Heuvelink 48

-139

N

- Kosten verzelfstandiging Natuur Educatief Centrum

-133

N

- Afboeking Heijenoordseweg 9

-103

N

- Lasten Kringloop aangemerkt als investering (zie ook baten)

1.962

V

- Onderbesteding kapitaallasten onderwijs

939

V

- Huurbudget speciaal onderwijs

549

V

- Resultaat exploitatie MFC's (zie ook baten)

272

V

- Voordeel ondersteunend personeel basisscholen

154

V

- Minder groot onderhoud uitgevoerd dan gepland

107

V

- Diversen

591

V

Baten

- Baten Kringloop aangemerkt als investering (zie ook lasten)

-1.514

N

- Opbrengsten verhuur panden

-582

N

- Gebruikersexploitatie MFC's (zie ook lasten)

-143

N

- Regionaal Bureau Leerlingzaken (zie ook lasten)

763

V

- Diversen

4

V

Afwijking totaal saldo van baten en lasten

1.812

V

Toelichting resultaatbestemmingen

Mutaties reserves

Rekening
2015

Afwijking

V / N

Toevoegingen

BR Onderwijs: Actualisatie activeringen (rb.29.06.2015)

4.286

0

BR Onderwijs: Van BR Investering brede scholen (Rb. 29.06.2015)

518

0

BR Onderwijs: Van BR Verzelfstandiging domein (Rb.03.11.2014)

83

0

BR Onderwijs: Onderuitputting kapitaallasten (Rb. 30.09.2013)

939

-936

N

BR Onderwijs: Toevoeging budget Kringloop (tijdelijke huisvesting) (Rb.26.05.2015)

1.962

-1.962

N

BR Onderwijs: Voordeel speciaal onderwijs (Rb. 30.09.2013)

549

-549

N

BR Vastgoed: resultaat beheer gemeentelijk vastgoed (Rb. 20.12.2014)

213

-213

N

Onttrekkingen

BR Onderwijs: Extra afschrijving (Rb. 29.06.2015)

1.417

0

BR Investering Brede Scholen: Naar BR onderwijs (Rb. 29.06.2015)

518

0

BR Onderwijs: Herbouw basisschool De Kringloop (Rb. 26.05.2015)

448

0

BR Onderwijs: Afwaardering onderwijshuisvesting (Rb. 14.12.2015)

2.456

287

V

BR Onderwijs: Onttrekking Kringloop (verzekeringsbijdrage) (Rb. 26.05.2015)

1.513

1.511

V

BR Onderwijs: Actualisatie activeringen (Rb. 03.11.2014)

82

0

BR Vastgoed: kosten sloop Boulevard Heuvelink (Rb. 30.06.2014)

859

259

V

BR Vastgoed: resultaat beheer gemeentelijk vastgoed (Rb. 20.12.2011)

15

15

V

Totaal mutaties reserves

-1.242

-1.588

N

Majeure begrotingsafwijkingen zowel in positieve als in negatieve zin worden nader toegelicht in het Financieel resultaat, onderdeel Analyse resultaat 2015.